Deze blog is de tweede in een reeks van blogs in het kader van het MISTic-project rond de verkeerssituatie in Brussel in tijden van de COVID-19-beperkingen. In deze blog focussen we op de evolutie van het verkeer tijdens de afbouw van deze beperkingen.
Onze analyse berust op de open dataset van Brussel Mobiliteit, die voertuigtellingen op 55 drukke punten in de stad Brussel bevat. In onze eerste blog zagen we dat het verkeer drastisch maar ongelijkmatig was afgenomen in termen van locatie (bijv. een kleinere daling op de Kleine Ring) en tijd (bijv. de avondspits bleef voor 80% op hetzelfde peil). In deze tweede blog focussen we op de verkeersevolutie tijdens de versoepelingen en geven we een antwoord op vragen als ‘Wat is het effect van iedere versoepelingsmaatregel op het verkeer in Brussel?’ en ‘Houden de mensen zich consequent aan de beperkingen?’.
Afdrukken van het verkeer
Naarmate de COVID-19-beperkingen geleidelijk aan worden versoepeld, wordt het verkeer stilaan opnieuw ‘normaal’ en stellen we vast dat er verkeersvolumes ontstaan die aan verschillende activiteiten gekoppeld zijn. Volgens dezelfde benadering die we in de eerste blog volgden, hebben we kenmerkende wekelijkse afdrukken voor verschillende tijdsloten gegenereerd. Elk van deze afdrukken geeft de verkeersintensiteit per uur gedurende een (gemiddelde) week weer. Ons uitgangspunt (100% verkeersvolume) werd vastgesteld door het gemiddelde te berekenen over 5 'gewone' schoolweken, buiten de schoolvakanties, in januari en februari 2020. De tweede afdruk (krokusverlof) verwijst naar de halfjaarlijkse schoolvakantie eind februari, terwijl de resterende afdrukken de gemiddelde verkeersintensiteiten voorstellen over de verschillende fasen van de quarantaineperiode, bijvoorbeeld volledige lockdown tussen 14 maart en 17 april, gevolgd door de opening van de doe-het-zelfzaken en tuincentra, de heropstart van de bedrijfsactiviteiten en de heropening van alle andere winkels.
(Klik om te vergroten)
18 april: de opening van de doe-het-zelfzaken kan niet-essentieel verkeer veroorzaken
De opening van de doe-het-zelfzaken en de tuincentra resulteerde in een algemene toename van het verkeer met 7%. Aangezien Brussel een grote stad is met weinig doe-het-zelfzaken, verwachtten we deze toename vooral te zien op enkele knooppunten, en zeker niet op knooppunten in woonwijken. We stelden echter een gelijkaardige toename vast voor alle knooppunten in de hele stad. Bovendien blijkt dat het verkeersvolume ook op zondag, wanneer de winkels gesloten zijn, met een vergelijkbare omvang is toegenomen. Dit alles lijkt erop te wijzen dat de waargenomen verkeerstoename waarschijnlijk niet geheel te wijten is aan het winkelen in doe-het-zelfzaken of tuincentra. Misschien dachten de mensen dat winkelen in een doe-het-zelfzaak een geldige reden was voor andere niet-essentiële verplaatsingen.
Men merkt ook dat het volume niet op alle dagen stelselmatig toenam: op vrijdag daalde het verkeersvolume zelfs. Deze vrijdag is het de Dag van de Arbeid, een officiële feestdag.
4 mei: voorrang aan het bezoeken van familie en vrienden boven terug gaan werken
In de volgende afdruk, die overeenkomt met de week waarin B2B-bedrijven hun activiteiten konden heropstarten, zien we een gemiddelde toename in het verkeersvolume met 11%. Ook al konden bepaalde werknemers opnieuw naar het werk gaan, zien we dat de hoogste toename in het verkeersvolume op zondag plaatsvond. Er is dus duidelijk geen verband met beroepsactiviteiten. Deze zondag was het Moederdag en de mensen konden opnieuw maximaal vier andere mensen ontmoeten. Het lijkt erop dat velen hiervan gebruik hebben gemaakt om familie en vrienden te bezoeken. Men merkt op dat de overduidelijke toename van het verkeer op vrijdag wordt beïnvloed door het mindere verkeer op de Dag van de Arbeid de week ervoor; dit is bijgevolg wellicht niet significant.
11 mei: geen stormloop naar de winkels
De meest recente versoepelingsmaatregel, namelijk de opening van alle B2C-winkels, resulteert enkel in een gematigde toename met 7% in het algemeen verkeer, mooi gespreid over alle weekdagen. Het lijkt erop dat niet iedereen zich tegelijk naar de winkels heeft willen haasten. Zo konden drukke piekmomenten in de winkelbuurten worden vermeden. Een ander interessant gegeven is dat op zondag 17 mei geen toename van het verkeer werd vastgesteld. Dit geeft aan dat de mensen zich evenveel hebben verplaatst als de zondag daarvoor, op Moederdag. Betekent dit dat de mensen op beide zondagen op bezoek gingen bij hun vrienden, en niet bij hun moeder? Of gingen ze opnieuw langs bij hun moeder en hielden ze zich dus strikt aan de regel van de 'bubbel van vier'?
De volledige versie van dit artikel is gepubliceerd op de website van EluciDATA Lab, in het kader van een reeks blogs rond het MISTic-project, uitgevoerd door het EluciDATA Lab van Sirris, met Macq en VUB als partners. The MISTic project is subsidised by the Brussels-Capital Region - Innoviris.
