Ecodesign-regels toepassen op een productontwerp is vanuit technologisch oogpunt niet de moeilijkste opgave. Met wat kennis van zaken en toegang tot data kan je beslissingen nemen tijdens het productontwerpproces, die de milieu-impact reduceren. De grotere uitdaging is deze extra inspanning om te zetten in waardecreatie voor de klant of gebruiker, die mogelijk niet geïnteresseerd is in een circulair product en zeker niet wil bijbetalen voor een eco-product.
Bij Veldeman Bedding heeft men dit goed begrepen. Het bedrijf brengt een volledig recycleerbaar bed op de markt, maar verkoopt aanpasbaarheid en tevredenheidsgarantie.
Ecodesign en flexibiliteit
Circulair ontwerp of ecodesign is maar een methode om waarde te bieden aan de klanten. In dit geval is de aanpasbaarheid van het bed aan de wens van de klant de extra verkoopswaarde. De klant kan naar wens andere matraskernen, stoffering, een slaapdiagnosesysteem, … kiezen. Een deel van die opties en aanpassingen kunnen tot een bepaalde tijd na de aankoop gewisseld of toegevoegd worden. Het is deze flexibiliteit die de klant wil betalen. Om dit rendabel aan te kunnen aanbieden, zijn er natuurlijk vereisten aan het product die upgrade, vervanging en aanpassing eenvoudig en kosteneffectief mogelijk maken. Het zijn nu net deze vereisten die perfect combineerbaar zijn met ecodesign-richtlijnen en principes.
Modulaire opbouw en ontwerp
De producten modulair opbouwen en ontwerpen met het oog op opwaardering en vervanging van afzonderlijke onderdelen is voorzien door: geen lijm, nieten of andere irreversibele verbindingen te gebruiken, te denken vanuit de verbindingen eerder dan vanuit de componenten zelf, standaardiseren van deze verbindingstechnieken, assemblage en desassemblage voorzien met zo weinig mogelijk verschillende gereedschappen die bij voorkeur ook on site beschikbaar zijn, … Dat is precies wat Veldeman Bedding heeft gerealiseerd.
Afwijken van lineair proces
In vele gevallen is zo’n proces geen lineair gegeven, startend met productspecificatie, productontwerp (met mijlpalen, prototype(s), validatie,…) en ten slotte vermarkten van het product. Voortschrijdend inzicht benutten is zo’n geval, waarbij afwijken van dit lineaire proces erg zinvol kan zijn. Tijdens het ontwerpproces kunnen nieuwe opportuniteiten aan het licht komen. Het benutten van deze kansen zonder de time-to-market te vertragen, is een uitdaging. In dit geval is de kracht van een breed samengesteld team de sleutel. Omdat zowel bedrijfsleiding, de afdelingen aankoop, finance, productontwikkeling, product management, business development, … betrokken zijn, is ontdekt dat ook andere (nieuwe) marktsegmenten waarde zien in deze productfunctionaliteiten.
Dit inzicht maakt dat de hogere ontwerp- en productiekosten (in vergelijking met business as usual) kunnen gevaloriseerd worden door een groter klantenpotentieel. Hierdoor verkrijgt de producent een sterkere businesscase. Concreet betekent dit voor Veldeman Bedding dat het een nieuw aanbod heeft voor de hotelsector die vragende partij is van kost- en tijdsefficiënt onderhoud, herstel, upgrade voor onder andere restyling, prijsdifferentiatie in kamerkwaliteit, ...
Circulaire pocketveren
Door deze ontwerpprocessen met zo’n open geest te bekijken, komt ook de impact van de huidige productieprocessen in beeld. Om vol voor modulariteit te kunnen gaan is ook erg ingezet op de pocketveren die de matraskernen vormen. Klassieke veren in verlijmde pockets leken te weinig maatvast om ze als enige kern (zonder schuimranden) te kunnen inzetten. Daarom is ook een volledig nieuwe en veel maatvastere kern ontwikkeld zonder verlijming. Daarom heeft het bedrijf intussen geïnvesteerd in zijn productieproces ter waarde van 1 miljoen euro. Als enige fabrikant kunnen ze matraskernen met pocketveren produceren zonder lijm, en die dus bij productafdanking volledig kunnen gescheiden worden in hun samenstelling van onderdelen. Deze zijn zo ontworpen dat de veren en de stoffering errond manueel gescheiden kunnen worden. Als dat kan, zullen ze naar alle waarschijnlijkheid ook machinaal in grootschalige recyclageprocessen gescheiden kunnen worden, waardoor volledige recyclage realiseerbaar is. Daarom spreken ze van hun 'circulaire pocketveren'.
Uitgebreidere productportfolio
En toch kan je meestal niet van één product alleen een gezonde zaak maken en heb je een veel ruimere productportfolio nodig met verschillende kwaliteits- en afwerkingsniveaus, accessoires, vormen, maten, kleuren en smaken, om een grote groep klanten te kunnen bedienen. Dat is ook bij de beddenfabrikant het geval. Er zijn dus nog heel wat producten die eerder ontworpen zijn en bijgevolg nog niet aan deze ecodesign-regels voldoen. Eén van de stappen die dit bedrijf zet is het vervangen van een steeds groter deel van de matraskernen, waarbij het de oude verlijmde pocketveren vervangt door hun circulaire pocketveren. De stap-voor-stap-aanpak zorgt er in elk geval voor dat de investeringen in het productieapparaat (productie van de pocketveren) kunnen gespreid worden over meerdere productfamilies en dat het circulaire ontwerp stilaan de nieuwe standaard zal worden.
Heeft u ook een uitdaging om uw producten meer circulair te ontwerpen en er aan te verdienen of bent u op zoek naar hoe kleine maar waardevolle stappen te zetten richting circulair ontwerp? Neem dan zeker contact met ons op!
(Bron foto: Veldeman)
